Voor wie een bak koffie wil drinken in een café of een film wil zien in de bioscoop, is een zogenoemde QR-code vanaf zaterdag onmisbaar. Maar wat als je de bijbehorende CoronaCheck-app maar niet op je smartphone krijgt? Of zelfs helemaal geen mobiele telefoon bezit? Voor veel ouderen blijkt het een probleem. ,,We zijn er de hele dag druk mee.” Hoe moet dat nou volgende week, op zijn 81ste verjaardag? Nijmegenaar Ab Zuuring wil dan wat eten en drinken bij hotel en restaurant Nimma, nabij de Waal, maar zijn benodigde QR-code ontbreekt vooralsnog.

Omdat de 1,5 meterregel zaterdag vervalt, moeten Nederlanders de code vanaf komend weekeinde bij bijna elk uitje laten zien. Van de kroeg tot de dierentuin en van het museum tot de bioscoop. Terrassen zijn uitgezonderd van de QR-plicht.

Verouderde iPhone en geen QR-code

Bij binnenkomst scant een medewerker de unieke code. Alleen na volledige vaccinatie, een recente negatieve coronatest of genezing springt het licht op groen. Maar dan moet je dus wel eerst een geldige QR-code bemachtigen. Iets waar Zuuring ondanks verwoede pogingen nog niet in is geslaagd.

Hij legt uit dat het simpelweg niet lukt de laatste systeemupdates op zijn verouderde iPhone te installeren. En die zijn nodig om de CoronaCheck-app, de applicatie op een mobiele telefoon waarmee je de speciale QR-code kunt tonen, te gebruiken.

Pakweg een jaar terug nam hij naar eigen zeggen al eens contact op met een medewerker van Apple, het gigantische bedrijf dat achter iPhone schuilgaat. ,,Het liefst hebben ze dat je de iPhone 8 koopt of de allernieuwste. Nou, dat vraagt een investering en daar ga ik verder niet op in. Pure handel is het daar.”

‘Groot probleem’

De meesten hebben gelukkig al wel een DigiD aangemaakt, maar ze lopen gewoon vast. Het is best wel even complex. We zijn er de hele dag druk mee

Zuuring staat zeker niet alleen, vertelt woordvoerder Renate Evers van ouderenbond Anbo. Helemaal nu zaterdag dichtbij komt, nemen veel mensen contact op met de organisatie voor vragen over de QR-code. ,,Het is een groot probleem”, zegt ze. ,,We weten dat ruim een miljoen ouderen niet digitaal vaardig zijn.”

Een onbekend deel daarvan is het, al dan niet met hulp van bijvoorbeeld een buur of kleinkind, inmiddels wél gelukt een QR-code te krijgen, weet Evers. Zo kunnen ouderen zonder geschikt mobieltje, maar mét een computer, de code ook op papier uitprinten door stappen op de website coronacheck.nl/print te doorlopen. Daar is wel een DigiD voor nodig, zeg maar een digitaal paspoort voor het regelen van overheidszaken.

Mensen zonder online vaardigheden en mobiele telefoon kunnen ook contact opnemen met een landelijk informatienummer: 0800-1351. Op basis van een burgerservicenummer en postcode bestaat de optie de QR-code per post thuisgestuurd te krijgen, stelt Evers. Lange wachttijden zorgen er volgens haar alleen nog steeds voor dat ouderen ook daar niet altijd uit de brand worden geholpen.

‘Bommendruk’ in telefoonwinkel

Vanwege alle obstakels waar ouderen tegenaan lopen, is het bij telefoonwinkel Belpunt Doetinchem al twee weken ‘bommendruk’, merkt eigenaar Jorg Groenendijk. Naar schatting lopen dagelijks tien tot twintig ouderen binnen met een prangende vraag over de CoronaCheck-app.

,,Mensen zijn soms helemaal van slag en komen zo’n beetje bevend de winkel binnen met hun vaccinatiebewijs. Maar ja, dat heb je niet eens nodig. De meesten hebben gelukkig al wel een DigiD aangemaakt, maar ze lopen gewoon vast. Het is best wel even complex. We zijn er de hele dag druk mee.”

Groenendijk schat dat het per persoon zeker een kwartier kost om tot een oplossing te komen. Vindt hij overigens geen probleem. Klanten kunnen voor dit soort zaken volgens hem altijd kosteloos terecht. ,,En we worden er zelf ook iets handiger in, zeg maar.”

Gele vaccinatieboekje als oplossing

Toch zien belangenverenigingen Anbo en KBO Gelderland liever dat ouderen zo ook met bijvoorbeeld hun gele vaccinatieboekje, of de papieren die je bij een inenting van de GGD krijgt, een restaurant mogen betreden. ,,Tot nu toe is het argument van het ministerie dat dit fraudegevoelig is”, zegt Evers. Het ministerie van Volksgezondheid lukte het woensdag niet tijdig te reageren.

Ook voor Zuuring zou de voorgestelde oplossing van de Anbo en KBO Gelderland een uitkomst zijn. De papieren van de GGD heeft hij nog wel liggen. De 80-jarige hoopt zijn verjaardag gewoon bij Nimma te kunnen vieren. Anderen in zijn omgeving hebben de moed al opgegeven en zeggen dat ze niet naar het restaurant gaan, zegt Zuuring. ,,Ik ga het zo direct nog een keer proberen. Kijken of ik toch nog iets binnen kan halen.”