De hoop was dat in september alle coronamaatregelen van tafel konden. Maar de onzekerheden zijn zo talrijk, dat het kabinet versoepelingen verder uitstelt. De anderhalve meter blijft voorlopig, net als de mondkapjes in het openbaar vervoer. Half september beslist het kabinet of die coronamaatregelen per 20 september kunnen worden afgeschaft. ‘Behoedzaamheid’ is nu het devies bij het kabinet.
De enige versoepeling die premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge tijdens de persconferentie van vrijdagavond wél aankondigden, is dat de mbo’s en het hoger onderwijs eind augustus weer volledig opengaan. Het OMT had geadviseerd daar nog even mee te wachten, maar het kabinet vindt dat studenten na anderhalf jaar weer naar de les en naar college moeten kunnen. Wel geldt er een maximumaantal van 75 personen dat in collegezalen mag, en een mondkapjesplicht in de gangen.
Als op 20 september de anderhalve meter verdwijnt, wordt testen of het tonen van een vaccinatiebewijs opnieuw belangrijker. Wie een evenement, theater, stadion of concert met meer dan 75 mensen wil bezoeken, moet een QR-code tonen. Vanaf die datum kunnen de cafés na 12 uur openblijven. Nachtclubs kunnen op zijn vroegst weer per 1 november open. Die datum komen ook de vaccinatie- of testbewijzen te vervallen.
Het kabinet is aanmerkelijk voorzichtiger dan eind juni
Áls de versoepelingen door kunnen gaan. Het kabinet is aanmerkelijk voorzichtiger dan eind juni, toen het besloot zo’n beetje alle beperkingen te schrappen. Vooral in het nachtleven ging het virus daarna flink rond, met een forse besmettingspiek tot gevolg. Rutte: “Dat was een behoorlijke leerervaring”. De premier wil nu alle stappen ‘behoedzaam’ nemen. Het kabinet hoopte eerder dat per september alle maatregelen van tafel konden.
De grote hoeveelheid mitsen en maren waarmee het kabinet de mogelijke toekomstige versoepelingen schetst, toont aan hoe groot de onzekerheden zijn. In het voorjaar was de hoop dat de samenleving terug zou kunnen naar ‘normaal’ als in het najaar het overgrote deel van de Nederlanders gevaccineerd zou zijn. Hoewel inmiddels 69 procent van de Nederlanders minstens één keer geprikt is, is van volledige versoepeling geen sprake. Volgens het OMT zullen de komende tijd nog 1,8 miljoen mensen onbeschermd zijn, van wie de kans zeer groot is dat zij het coronavirus oplopen. Het kabinet is bang dat bij te resolute versoepelingen veel van deze mensen tegelijk ziek worden, waardoor de druk op de zorg toeneemt.
Daar komt de verwachting bij dat het virus waarschijnlijk sneller zal rondgaan na de opening van de mbo’s, hbo’s en universiteiten. Ook denkt het kabinet dat terugkerende vakantiegangers, net als vorig jaar, het virus mee terug zullen nemen. Luchtwegvirussen verspreiden zich makkelijker in de herfst. En het aantal positieve tests ligt alweer een ruime week stabiel op een relatief hoog aantal van 2000, geen ideale uitgangspositie voor het najaar. Volgens De Jonge hoeft dat niet erg te zijn. De besmettingscijfers zijn niet langer allesbepalend, nu gevaccineerden wél besmet kunnen raken, maar zeer zelden ernstig ziek worden.
Vaccinweigeraars treffen
Het geduld met niet-gevaccineerden begint ondertussen op te raken. Vrijwel iedereen heeft de kans gehad om zich vrijwillig te laten vaccineren. Het kabinet vindt niet dat die groep al te veel beperkingen moet ervaren, omdat anderen weigeren zich te laten prikken. Eventuele maatregelen moeten daarom zoveel mogelijk de weigeraars treffen, bijvoorbeeld door zeer lokale maatregelen in wijken waar een uitbraak is.
Ook wil het kabinet mensen in het najaar laten betalen voor een toegangstest. De Jonge: “Dat maakt het een stuk minder aantrekkelijk om niet gevaccineerd te zijn.” Een bedrag of datum kon hij nog niet noemen. De Tweede Kamer moet hier ook mee akkoord gaan. Een vaccinatieplicht, zoals sommige landen invoeren of overwegen in te voeren, is voor het kabinet nog altijd een brug te ver.
