Nederlanders zullen nog zeker tot na komende winter gebruik moeten maken van QR-codes om te reizen en om toegang te krijgen tot evenementen en uitgaansgelegenheden. Dat is de verwachting van verschillende virologen en epidemiologen waar BNR mee sprak. OMT-leden laten desgevraagd weten dat over de kwestie de komende weken gesproken wordt. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kan nog niet zeggen wanneer het systeem met QR-codes losgelaten kan worden.
De QR-codes kunnen worden gebruikt om aan te tonen dat iemand volledig tegen het coronavirus is gevaccineerd, of negatief is getest. Daarmee kan bijvoorbeeld toegang worden verkregen tot voetbalwedstrijden en andere evenementen en kan een QR-code vereist zijn voor reizen binnen de EU.
Het moment dat we afscheid van dat systeem kunnen nemen is nog niet nabij, denkt Louis Kroes, hoogleraar klinische virologie aan het LUMC. ‘Naar mijn idee zal het bepaald worden door de komende winter: als de vaccinatiegraad de zorgbelasting beheersbaar maakt, zijn wij in principe veilig en kan deze bewaking minder nadrukkelijk worden’.
‘Dit is echter nog niet bekend’, stelt Kroes. ‘Evenmin is bekend wat overheden of adviseurs als ‘beheersbaar’ accepteren. Mocht deze winter goed doorstaan worden, dan zal voor de volgende zomer het beleid een stuk relaxter kunnen zijn en meer naar de eigen verantwoordelijkheid verlegd worden.’ Viroloog Ab Osterhaus stelt eveneens dat het snel opheffen van het systeem met QR-codes geen optie is: ‘De realiteit zal zijn dat we er nog wel even aan vastzitten. Maar op een gegeven moment, als de vaccinatiegraad het toelaat, laat je het los. Het mooiste middel is als we straks op een vaccinatiegraad van 90 procent zitten.’
Tot die tijd vindt Osterhaus het een goed idee om gevaccineerde mensen op basis van een QR-code privileges te verschaffen. ‘Dat is ook helemaal niet zo gek. Ik heb nog nooit iemand horen protesteren tegen het meenemen van het gele boekje op een verre reis. QR-codes zijn een weg uit de crisis.’
Ook Immunoloog Ger Rijkers verwacht dat het nog wel even kan duren voor we toekunnen naar een maatschappij zonder QR-codes: ‘Het aantal besmettingen moet dan al een flinke tijd stabiel laag zijn. De winter is een potentiële bottleneck, dus misschien is het beter om naar de lente te kijken.’
‘Ik denk dat we komend najaar zullen zien wat de uiteindelijke vaccinatiegraad wordt’, zegt Rijkers. ‘Dan zouden we aan het einde van de winter, liefst aan het begin van de lente, kunnen gaan nadenken over het afschaffen van het binnenlands gebruik van de QR-code. Maar ik voorzie wel dat de QR-code zal blijven bestaan voor reizen.’
Frits Rosendaal, hoogleraar klinische epidemiologie aan het LUMC, denkt dat het verstandig is om terug te vallen op de ‘oude routekaart’: ‘Loslaten als we groen zijn, en aanscherpen als we donkerder kleuren. Met vaccineren zijn we nog lang niet klaar, dus daar moeten we sowieso nog op wachten. Dan kom je, als je niet overvallen wil worden door een winterpiek, uit bij het einde van dit jaar.’
